تارخچه آب در ایران

تارخچه آب در ایران برای بسیاری مهم است که مردمان ایران زمین از دیرباز به ارزش آب به عنوان ماده ای زندگی بخش و ارزشمند آگاهی داشتند .

نیاز طبیعی بشر به آب

، وضع جغرافیایی فلات ایران و کمیابی این مایع گرانبها ، ارزش این ماده حیاتی را نزد ایرانیان صد چندان نموده و آن را در جایگاه والایی قرار می داده است .

جهش امپراطوری شکوهمند ایرانیان

در زمان هخامنشیان و تعالی و ترقی آن در زمان ساسانیان ، و دیرپایی این تمدن مدیون دانش آب شناسی ایرانیان بود .

برای پی بردن به ارزش والای آب در دیدگاه ایرانیان باستان ، می توان به اوستای زرتشت مراجعه کرد .آناهیتا ، ایزد آب ها ،

که گردونه او را در آسمان ها چهار اسب ابر و باران و ژاله و شبنم می کشیدند ،

یکی از بزرگ ایزدان پیش از زرتشت بود و  نیایشگاه های او در کنگاو ( کرمانشاه ) و بیشابور   ( فارس ) نمایان است .

سنگ نوشته ها و لوح

پ بازمانده از ایران باستان ، بیان گر این است که مردمان ایران زمین آب های زیرزمینی را باکندن کاریزهای دراز و بسیار عمیق به سطح زمین برآورده به روستاها و شهرهای خود می رساندند .

مجموعه طول قنات های ایران

بیش از چهارصدهزار کیلومتر ( بیش از فاصله زمین تا ماه ) و قنات گناباد به طول سی و پنج کیلومتر

و ژرفای بیش از سیصد متر چاه هایی با فواصل منظم پنجاه متری از زمان هخامنشیان ، یک شاهکار بی نظیر در سراسر جهان است .

تارخچه آب در ایران

تمدن های باستانی

همگی در کنار رودهای بزرگ مانند نیل ، دجله ، فرات ، سند ، گنگ ، هوانگهو ، یانگ تسه شکل گرفته اند اما تنها تمدنی که به دور از هرگونه رودخانه عظیم شکل گرفت ، ایران بود .

جهش چشم گیر امپراطوری ایران مدیون قنات بود .

در زمان هخامنشیان 

اگر کسی زمین بایری را با احداث قنات آبیاری می کرد تا پنج نسل از پرداخت هرگونه مالیات معاف بود.

به گواهی تاریخ مصر دریاسالار پارسی اسکیلاس هخامنشی هنگام اقامت در مصر فنون احداث کاریز را به مصریان آموخت .

در زمان ساسانیان

رساله مدیگان هزاردادستان در شرح ساخت و لایروبی قنات و کاریز و استفاده هوشمندانه از آن تالیف شده است .

در نوشته های دانشمندان ایرانی

پس از اسلام هر یک به جنبه های گوناگون دانش آب شناسی پرداخته اند.

دانش آب شناسی در آن دوران نیز مانند امروز در بردارنده بررسی دوره گردش آب یا چرخه آب ( سیکل آب ) در طبیعت ،

جریان آب در روی زمین ،

آب های زیرزمینی ،

چشمه ها ، دریاچه ها ،

دریاها و اقیانوس ها و چگونگی دگرگونی های کمی و کیفی آب های آنها بوده است .

از جمله این افراد ( و آثار ) می توان به

ابوریحان بیرونی ( در آثار الباقیه ) ،

ابوعلی سینا ( در دانشنامه علایی ( طبیعیات ) ) ،

ابوحاتم اسماعیل اسفزاری خراسانی دانشمند ایرانی سده پنجم هجری ،

محمدبن حسین کرجی ریاضی دان و مهندس بزرگ سده پنجم هجری

و شه مردان بن ابی الخیر رازی ( در نزهت نامه علایی ) اشاره کرد.

اختراع سه نوع آسیاب آبی

 نمایانگر دانش و بینش ژرف ایرانیان باستان در کلیه علوم از جمله آب شناسی است .

نخست آسیاب تنوره

یا آسیاب نورس یا آسیاب پره ، با محوری عمودی و پره های قاشقی ،

دوم آسیاب چرخی

که رومیان آن را آ سیاب ویترویان نام نهادند ،

با محور افقی که نام مخترع آن را مهرداد ثبت کرده اند

سوم آسیاب شناور

، که با پره های بزرگ پارویی دوران می کرده است و در رودخانه های خراسان ،

خوزستان و میانرودان به تعداد زیادی ساخته شده بوده است و بازمانده آن هنوز در شهر شوشتر خودنمایی می کند.

از پیج اینستگرام ما دیدن کنید