آبیاری تحت فشار به روشهای آبیاری گفته می شود که در آنها آب با فشار بیش از یک اتمسفر در سطح زمین به وسیله لوله توزیع می شود.
آبیاری تحت فشار به دو نوع
آبیاری قطره ای
.و آبیاری بارانی تقسیم می شود.
با پایار پلیمر همراه باشید تا بیشتر در زمینه کشاورزی بدانید.
آبیاری بارانی
در آبیاری بارانی که یکی از روش های آبیاری تحت فشار است،
آب با فشار بیش از یک اتمسفر در لوله ها جریان پیدا میکند و سپس به شکل قطرات ریز توسط آب پاشها به روی گیاه ها پاشیده می شود.
از مزایای آبیاری بارانی
می توان به امکان استفاده درزمین های پرشیب،
مبارزه با یخبندان و آفات،
توزیع یکنواخت آب آبیاری در تمام مزرعه و … اشاره نمود.
آبیاری بارانی از روشهای نوین آبیاری در دنیا میباشد که استفاده از آن در سال های اخیر بیشتر شده است.
به طور کلی می توان گفت که آبیاری بارانی از زمانی که لوله های سبک با اتصالات سریع و آسان به بازار آمد ، توسعه یافته است.
در این روش آب با سرعتی مساوی و یا کمتر از نفوذ پذیری خاک، به صورت قطرات باران بر سطح زمین پخش می شود تا خاک بتواند فرصت نفوذ پیدا کند .
اگر شدت بارش بیش از سرعت نفوذ باشد در سطح مزرعه رواناب ایجاد شده راندمان آبیاری کاهش خواهد یافت.
به طور کلی آبیاری به روش بارانی رادر اغلب شرایط مانند
مناطق شیبدار
، خاکهای سبک ،
سنگین و شرایطی که آبیاری به طریق ثقلی امکان پذیر نیست ، می توان اجرا نمود.
آبیاری بارانی به چند دسته تقسیم میشود که عبارت اند از
آبیاری بارانی ثابت،
آبیاری بارانی نیمه ثابت،
آبیاری بارانی با جابجایی متفاوت.
از معایب آن میتوان به هزینه سرمایه گزاری اولیه نسبتا زیاد آن، کمبود توان فنی در مناطق دور افتاده، کاهش توزیع یکنواخت آب در هنگام باد و …. اشاره کرد.
آبیاری قطره ای
آبیاری قطره ای، پخش آرام آب بر روی سطح خاک یا زیر خاک به صورت قطره های جدا یا پیوسته یا به صورت اسپری ریز با فشار کم توسط قطره چکان هایی که در طول خط انتقال قرار دارند، میباشد.
آبیاری قطره ای که یکی دیگر از روش های آبیاری تحت فشار است، به دلیل اعمال عمق آبیاری کم از روشهای مفید آبیاری می باشد.
از معایب این آبیاری هم می توان به هزینه زیاد و گرفتگی قطره چکان ها اشاره کرد.
آبیاری قطره ای نیز روش های مختلفی دارد که عبارتند از آبیاری قطره ای دریپ ، آبیاری زیرزمینی با لوله های تراوا ، آبیاری بابـــلر و سیستم آبیاری آبفشانی؛
آبیاری قطره ای
دراستفاده از آب شور نسبت به دیگر روشهای مرسوم آبیاری ارجح است.
این امر حداقل به سه دلیل است :
اول
اینکه درروش قطره ای فاصله آبیاری ها کوتاه بوده و منطقه توسعه ریشه ها همیشه خیس نگهداشته می شود.
لذا محلول خاک که ریشه ها ی گیاه آب و مواد غذایی مورد نیاز خود را از آن دریافت می کنند تقریبا در طول دوره رشد گیاه رقیق باقی میماند و غلظت نمک در آن کم میباشد.
حال آنکه در دیگر روشها به دلیل زیاد بودن فاصله آبیاریها خاک درروز های قبل از آبیاری نسبتا خشک بوده و محلول خاک از نظر نمک غلیظ می گردد.
جذب آب در چنین شرایطی باعث وارد شدن نمک به داخل گیاه و صدمه زدن به آن می شود.
دوم
اینکه در آبیاری قطره ای بر خلاف روشهای دیگر آبیاری تحت فشار مانند بارانی آب مستقیما روی گیاه پاشیده نشده و یونهای کلر و سدیم موجود در آب در سطح برگ که باعث سوختگی آنها شود تجمع پیدا نمی کند.
سوم
آنکه در آبیاری قطره ای حجم مرطوب شده خاک که اصطلاحا به آن پیاز رطوبتی گفته می شود
به طرف خارج از گیاه رو به گسترش بوده و نمک نیز در جبهه رطوبت به طور مرتب از نقطه ریزش آب از قطره چکان به خارج از آن رانده میشود.
بطوریکه اگر قطره چکان کنار گیاه و یا درجای مناسبی قرار گرفته باشد نمک از دسترس ریشه ها دور می شود.
البته عدم استقرار صحیح قطره چکان می تواند بر عکس نمک را بطرف ریشه ها رانده وباعث صدمه زدن به آن می شود.
نقش لوله های پلی اتیلن در آبیاری تحت فشار
لوله های پلی اتیلن بیشترین مصرف را نسبت به سایر لوله ها در شبکه های آبیاری تحت فشار دارند و از اسراف و اتلاف آب جلوگیری میکنند.
ضریب هیزن ویلیام این لوله ۱۴۰ می باشد
و محاسبه قطر لوله بر اساس قطر دهانه قطر دهانه خارجی لوله است و بر حسب میلی متر می باشد.
فشار کارکرد آن ۵/۲-۴-۶-۱۰ اتمسفر است. و اتصالات آن رزوه ای و جوشی است.
سایز های لوله پلی اتیلن
۱۶
-۲۰
-۲۵-
۳۲-
۴۰
-۵۰
-۶۳-
۷۵-
۹۰
-۱۱۰-
۱۲۵-
۱۴۰-
۱۶۰-
۱۸۰-
۲۰۰-
۲۲۵-
۲۵۰
-۲۸۰-۳۱۵ میلی متر است.
در کشورمان ایران با توجه به کاهش نزولات آسمانی و خشکسالی های زیاد در سال های اخیر ضرورت تبدیل آبیاری های سنتی به آبیاری های مدرن و نوین بیش از همیشه حس میشود.
با توجه به اهمیت آب برای کشاورزی بایستی با دقت بیشتر از بهترین روش های آبیاری که بتوان به وسیله آن با آب کم مساحت بیشتری از زمین های کشاورزی را آبیاری کرد و با مقدار کم آب بیشترین محصول را به دست آورد استفاده نمود.
راندمان آب آبیاری در بخش کشاورزی ایران در حال حاضر بین
۳۳ تا ۳۵ درصد گزارش شده است
و ما باید این راندمان آبیاری را به روش های گوناگون از جمله با استفاده از روش های مختلف آبیاری تحت فشار افزایش دهیم.
از پیج اینستگرام ما دیدن کنید